اعتیاد به مواد مخدر ( انواع مواد مخدر و مضرات آن)

​

سابقه استعمال مواد مخدر به قدمت زمانی که بشر به خواص طبی برخی گیاهان روی آورد و متوجه تغییر احساسات و هیجانات پس از مصرف آنها شد بر می گردد. به تدریج سوء مصرف مواد جزئی از اسلوب زندگی شد. برخی از مواد ماندگاری ، مقبولیت ، و شیوع بیشتری پیدا کرد مثل تریاک ، هروئین ، الکل ، سیگار ، حشیش ، کوکائین ، و ...

​

 فرایند اعتیاد به مواد مخدر 

1 ) مصرف تفریحی و تفننی 

2 ) کاهش فاصله مصرف و افزایش مقدار مصرف

3 ) وابستگی به مواد و مصرف اجباری 

4 ) شکل گیری دوره های تحمل و محرومیت

 

وابستگی به مواد : 

انجمن روانپزشکی آمریکا علائم وابستگی به مواد را مجموعه ای از علائم شناختی ، رفتاری ، و فیزیولوژیک دانسته است که بر اساس آن فرد علیرغم داشتن اختلالات وابسته به مواد ، مصرف آن را ادامه می دهد. در چنین مواردی الگویی برای مصرف وجود دارد که معمولا منجر به تحمل ، محرومیت ، و رفتار اجباری برای مصرف مواد می شود.

تحمل : 

نیاز به مقدار بیشتر مواد برای رسیدن به تاثیر مورد نظر

محرومیت :

تغییرات رفتاری سازش نایافته با پیامدهای فیزیولوژیک و شناختی که بر اثر کاهش تجمع یک ماده در خون یا بافت فرد معتاد پدید می آید. 

 طبقه بندی مواد اعتیاد آور

1 ) مواد خانواده تریاک ( گروه مورفین )  opioids

مثال : مورفین ، تریاک ، شیره ، هروئین ، کدئین ، متادون ، ترامادول ، دیفنوکسیلات

2 ) کند کننده ها

مثال : داروهای آرام بخش ( خانواده پام ) ، آلپرازولام ( زاناکس ) ، TCA( آمی تریپتیلین ، نور تیلیپتیلین ، دوکسپین ) ، زولپیدم ( زولپیرکس ) ، الکل

3 ) توهم زاها

مثال : خانواده کانابیس ( حشیش و ...) ، قارچ ، اسید ، X ، LSD 

4 ) محرک ها

مثال : کوکائین ، متامفتامین ( شیشه ) ، ریتالین ، کافئین ، سیگار

 عوارض کلی و عمومی مصرف مواد

• تحلیل بدنی و فیزیکی
• افت کارکرد فردی به لحاظ تحصیلی ، شغلی و ...
• افول ظاهری و بی تفاوتی نسبت به آراستگی ظاهر
• گوشه گیری و انزوا از فعالیت های جمعی
• تخریب روابط بین فردی
• شکل گیری سبک زندگی منجمد و انعطاف ناپذیر
• افزایش حالات فریبکاری ، بدقولی ، بهانه تراشی ، و پنهان کاری
• بیان مکرر مطالب کذب و دروغگویی
• زمانهای از دست رفته در فعالیت های روزمره بیمار
• خواب آشفته ، نوسان خلق ، پرخاشگری 
• بی حوصلگی و افسردگی
• بی برنامگی و نبود آینده نگری
• اهمال کاری
• کاهش صبر و تحمل
• رفتارهای مخرب ناگهانی و مکرر
• عدم تعهد و فرار از مسئولیت
• اختلال رابطه جنسی 
• اعتماد به نفس کاذب 
• علائم روانپزشکی مثل اضطراب ، توهم ، هذیان

 

بیشتر بخوانید: انواع مواد مخدر و تأثیرات آنها

 

نویسنده : نیره آزادی نقش کارشناس ارشد مشاوره توانبخشی از دانشگاه علامه طباطبایی

 

منبع : 

کتاب "اعتیاد و فرایند پیشگیری "تالیف دکتر هادی بهرامی احسان

​