خلاصه نظریه شخصیت یونگ ، تیپ های شخصیتی از نظر یونگ

خلاصه نظریه یونگ

یونگ معتقد بود شخصیت علاوه بر گذشته توسط آینده نیز شکل می گیرد و بر ناخودآگاه بیشتر تأکید کرد. یونگ تعریف فروید از لیبیدو را گسترش داد. وی اصطلاح لیبیدو را به دو صورت مورد استفاده قرار داد : اول به صورت انرژی زندگی پراکنده و کلی ، و دوم به صورت مشابه با دیدگاه فروید، یعنی انرژی روانی محدودتری که به کار شخصیت سوخت می رساند و آن را روان نامید . فعالیت های روانشناختی مانند درک کردن ، فکر کردن ، احساس کردن ، و آرزو داشتن از طریق انرژی روانی صورت می گیرند. وقتی کسی مقدار زیادی انرژی روانی را در عقیده یا احساس خاصی صرف می کند، گفته می شود که آن عقیده یا احساس ارزش روانی زیادی دارد و می تواند زندگی آن فرد را عمیقا تحت تأثیر قرار دهد .

 

 

 

به اعتقاد یونگ انرژی روانی مطابق با سه اصل بنیادی اضداد ، هم ارزی ، و آنتروپی عمل می کند. اصل اضداد اعلام می دارد که هر احساس یا میلی ضد خودش را دارد و این ضدیت یا اختلاف بین قطبیت ها برانگیزنده اصلی رفتار و تولید کننده انرژی است ، مانند گرما در برابر سرما ، و آفرینش در برابر زوال . اصل هم ارزی اعلام می دارد که انرژی هرگز در شخصیت از بین نمی رود بلکه از یک قسمت به قسمت دیگر جابجا می شود. برای مثال اگر علاقه خود را به کسی یا به نوعی سرگرمی از دست بدهیم، انرژی روانی که قبلا صرف آن زمینه می شد به زمینه ای تازه جابجا می شود. اصل آنتروپی اعلام می دارد که در شخصیت گرایش به آرامش و تعادل وجود دارد. در حالت ایده آل شخصیت انرژی روانی خود را به طور مساوی بین ابعادش توزیع می کند، اما این حالت ایده آل هرگز به دست نمی آید.

خود (ego) مرکز هشیاری (خود آگاهی) است و به درک کردن ، فکر کردن ، احساس کردن ، و یادآوری مربوط می شود. بخشی از ادراک خودآگاه ما به وسیله نگرش های درون گرایی و برون گرایی تعیین می شود که به موجب آن لیبیدو به صورت درونی یا برونی هدایت می شود.  برون گرایان افراد معاشرتی و از لحاظ اجتماعی جسور هستند و به سمت دیگران و دنیای بیرونی گرایش دارند. درون گرایان کناره گیر و اغلب خجالتی هستند و گرایش دارند که بر خود ، افکار ، و احساساتشان تمرکز داشته باشند. کارکردهای روانشناختی عبارتند از: تفکر ، احساس ، حس کردن ، و شهود .

تفکر و احساس کارکردهای عقلانی هستند که قضاوت کردن و ارزیابی تجربیاتمان را شامل می شوند. حس کردن و شهود کارکردهای غیر عقلانی هستند یعنی از فرایندهای عقل استفاده نمی کنند و تجربیات را بدون ارزیابی می پذیرند. به نظر یونگ فقط یک نگرش و کارکرد می تواند مسلط باشد و تیپ های روانشناختی از ترکیب این نگرش ها و کارکردها شکل می گیرند.

ناخودآگاه شخصی مخزن موادی است که زمانی هشیار بودند ولی فراموش یا سرکوب شده اند. عقده ها که می توانند خودآگاه یا ناخودآگاه باشند ، الگوهای هیجانات ، خاطرات ، ادراک ها ، و امیالی هستند که بر موضوعات مشترکی تمرکز دارند. ناخودآگاه جمعی مخزن تجربیات نوع بشر است که به هر فرد انتقال یافته اند. کهن الگوها موضوعات مکرری هستند که این تجربیات را نشان می دهند. قدرتمندترین کهن الگوها پرسونا ، آنیما ، آنیموس، سایه ، و خود هستند.

 

مراجعه کنید به :  روانشناسی یونگ ، کهن الگوهای یونگ

تولد روان هنگام بلوغ  روی می دهد زمانی که روان محتوای مشخصی می گیرد. فعالیت های آماده سازی ،دوره نوجوانی تا جوانی را مشخص می کند. در میانسالی ، هنگامی که افراد به موفقیت هایی دست یافته اند، شخصیت تغییر می کند. انرژی روانی باید به سمت دنیای درون ناخودآگاه هدایت شود و نگرش باید از برون گرایی به درون گرایی تغییر یابد. تفرد ( تحقق تواناییهای فرد) فقط می تواند در میانسالی روی دهد، یعنی زمانی که افراد باید با ناخودآگاه روبرو شوند و رفتارها و ارزش هایی را که نیمه اول زندگی را هدایت می کردند ، کنار بگذارند. تعالی مستلزم یکپارچه شدن شخصیت است.

برداشت یونگ از ماهیت انسان از برداشت فروید خوشبینانه تر و کمتر جبرگرایانه بود. یونگ معتقد بود که بخشی از شخصیت فطری و بخشی از آن آموخته شده است. هدف اصلی زندگی تفرد است . تجربیات کودکی مهم هستند ولی شخصیت بیشتر تحت تأثیر تجربیات میانسالی و آرزوهای آینده قرار دارند.

روش های ارزیابی یونگ عبارتند از : بررسی نمادها، اسطوره ها و مناسک در فرهنگ های باستانی ، آزمون تداعی واژگان که برای بر ملا کردن عقده ها مورد استفاده قرار می گیرد ، تحلیل نشانه که شبیه روش پالایش روانی فروید است و در آن بیماران به نشانه های خود تداعی آزاد می کنند ، و تحلیل رؤیا.

تیپ نمای مایرز - بریگز نیز نوعی وسیله ارزیابی است که از رویکرد یونگ حاصل شده است. مفاهیم یونگ که وسیعا پذیرفته شده اند عبارتند از : آزمون تداعی واژگان ، عقده ها ، درون گرایی- برون گرایی ، خود شکوفایی ، بحران میانسالی.

 

بررسی تیپ های شخصیتی یونگ

یونگ بر اساس تعامل های دو نگرش درون گرایی و برون گرایی و چهار کارکرد روانشناختی تفکر ، احساس ، حس کردن ، و شهود ، هشت تیپ شخصیتی را معرفی کرد :

تیپ برون گرای متفکر

این افراد دقیقا مطابق با مقررات جامعه زندگی می کنند. این افراد گرایش دارند احساسات و هیجانات را سرکوب کنند، در تمام جنبه های زندگی واقع بین باشند و تعصب فکری و عقیدتی دارند. ممکن است به صورت آدم های خشک و سرد برداشت شوند. آنها دانشمندان خوبی می شوند زیرا تمرکز آنها بر آگاه شدن از دنیای بیرونی و استفاده از قواعد منطقی برای توصیف کردن آن است.

تیپ برون گرای احساسی

این افراد گرایش دارند که شیوه متفکر بودن را سرکوب کنند و بسیار هیجانی باشند. این افراد از ارزش های سنتی و اصولی که آموخته اند پیروی می کنند. آنها به طرز غیر معمولی نسبت به عقاید و انتظارات دیگران حساس هستند . آنها از لحاظ عاطفی حساس بوده و به راحتی رابطه دوستی برقرار می کنند، و آدم های معاشرتی و سرزنده ای هستند . یونگ معتقد بود که این تیپ در بین زنان بیشتر از مردان یافت می شود.

تیپ برون گرای حسی

این افراد بر لذت ، خشنودی ، و جستجو کردن تجربیات تازه تمرکز دارند ، عمیقا به سمت دنیای عملی گرایش دارند و با انواع مختلف افراد و شرایط متغیر سازش پذیر هستند. چون آنها به درون نگری عادت ندارند، گرایش دارند به اینکه معاشرتی باشند و قابلیت زیادی برای لذت بردن از زندگی دارند.

تیپ برون گرای شهودی

این افراد به خاطر توانایی زیادی که در بهره گرفتن از فرصت ها دارند، موفقیت را در کار و کاسبی و سیاست می یابند. این افراد مجذوب اندیشه های تازه هستند و به خلاق بودن گرایش دارند. آنها می توانند در موفق شدن و پیشرفت کردن الهام بخش دیگران باشند. آنها به تغییر پذیر بودن نیز گرایش دارند طوری که از یک فکر یا کار مخاطره آمیز به سراغ دیگری می روند و بیشتر به جای تأمل، بر پایه "شم" تصمیم گیری می کنند. با این حال تصمیمات آنها احتمالا درست از آب در می آید.

تیپ درون گرای متفکر

این افراد با دیگران خوب کنار نمی آیند و در انتقال دادن افکار مشکل دارند، به جای احساسات بر فکر تأکید دارند و از قضاوت عملی ضعیفی برخوردار هستند. از آنجا که عمیقا خلوت گزین هستند ترجیح می دهند به موارد انتزاعی و نظریه ها بپردازند و روی شناختن خودشان به جای دیگران تمرکز کنند. دیگران آنها را به صورت آدم های یکدنده ، عزلت گزین ، متکبر ،و بی ملاحظه برداشت می کنند.

تیپ درون گرای احساسی

این افراد تفکر منطقی را سرکوب می کنند ، هیجان عمیق دارند ولی از ابراز علنی آن خودداری می کنند. آنها مرموز و دست نیافتنی به نظر می رسند و به ساکت بودن ، متواضع بودن ، و بچه گانه بودن گرایش دارند. آنها به احساسات و افکار دیگران اهمیت زیادی نمی دهند و منزوی ، سرد ، و از خود مطمئن به نظر می رسند.

تیپ درون گرای حسی

 منفع ، آرام ، و جدا از دنیای روزمره به نظر می رسند. این افراد اغلب فعالیت های انسان را به دیده نیکخواهی و مسرت می نگرند . آنها از لحاظ هنرشناختی حساس هستند و خود را در قالب هنر یا موسیقی ابراز می کنند و به ابراز کردن شهود خود گرایش دارند. 

تیپ درون گرای شهودی

افراد دارای این تیپ به قدری تمرکز عمیق بر شهود دارند که تماس کمی با واقعیت دارند. این افراد ژرف اندیش و خیال پرداز ، کناره گیر ، و بی اعتنا به مسائل عملی بوده و دیگران آنها را خوب درک نمی کنند. آنها که عجیب و غریب و نامتعارف به نظر می رسند، در کنارآمدن با زندگی روزمره و برنامه ریزی برای آینده مشکل دارند.

 

نویسنده : نیره آزادی نقش کارشناس ارشد مشاوره از دانشگاه علامه طباطبایی

 

جهت مشاهده ویدیوهای کوتاه روانشناسی و موفقیت کلیک کنید :  نماشا ، نگاه نو 

 

منابع:

- کتاب نظریه های شخصیت نوشته دوان شولتز و سیدنی الن شولتز ، ترجمه یحیی سید محمدی

- کتاب نظریه های شخصیت نوشته جس فیست و گریگوری جی فیست ، ترجمه یحیی سید محمدی