اختلال وحشت زدگی

panic disorder یا اختلال پنیک

 

اختلال وحشت زدگی همان طور که از نامش پیداست ، حملات مکرر وحشت یا اضطراب همراه با بعضی سمپتوم های فیزیکی از جمله تپش قلب ، تنفس سریع ، سرگیجه ، تعریق زیاد ، تهوع ، و لرزش می باشد. ممکن است فرد به شدت احساس رعب و دیپرسونالیزیشن نماید. دیپرسونالیزیشن حالتی است که در آن فرد احساس می کند، خودش نیست ، و اعمال خود را از نگاه فرد دیگری تماشا می کند و هیچ کنترلی روی شرایط محیطی ندارد. یا ممکن است فرد احساس دیریا لیزیشن ( احساس عدم واقعیت ) نماید ، یعنی احساس می کند که دیگران واقعی نیستند.

اکثر مردم در زندگی خود حداقل یک بار به حمله وحشت زدگی دچار می شوند اما اختلال وحشت زدگی زمانی دیاگنوز می شود که حملات وحشت زدگی به طور دائم و غیر منتظره روی بدهند و تا یک ماه بعد احتمال روی دادن دوباره آنها وجود داشته باشد.

اختلال وحشت زدگی با تعدادی ترس و نگرانی که در فرد ایجاد می شود مرتبط است:

1. ترس از اینکه مباداحملات وحشت زدگی علت های پزشکی حاد داشته باشند،( مثلا بیماری قلبی ، صرع)، هرچند آزمایش های پزشکی مکرر نشان می دهند که هیچ مشکل پزشکی وجود ندارد.

2. بعضی فکر می کنند که در حال از دست دادن کنترل بر زندگی خود و یا در حال دیوانه شدن هستند.

3. کسانی که از این اختلال رنج می برند در رفتار و زندگی خودتغییرات عمده ای به وجود می آورند. برای مثال همیشه اطمینان حاصل می کنند که محلی امن در دسترس است تا در صورت روی دادن حمله وحشت زدگی بتوانند به آنجا پناه ببرند و همین موضوع باعث می شود که آنها از موقعیت های اجتماعی  دور شوند و حتی شغل خود را ترک کنند.

4. نگرانی درباره حملات آینده رفتارهای اجتنابی ( کناره گیری از مشکل به جای مواجه شدن یا روبرو شدن با آن ) ایجاد می کند و ترک امنیت خانه خود  و رفتن به درون اجتماع را مشکل می سازد. در این صورت گفته می شود که فرد به اختلال وحشت زدگی و آگورافوبیا مبتلاست ( دو اختلال که اغلب کاموربید هستند).

تعداداندکی از موارد این اختلال در کودکی آغاز می شوند و شروع این اختلال بعد از 45 سالگی غیر معمول اما امکان پذیر است. هم در شیوع و هم در نحوه بروز اختلال وحشت زدگی تفاوت های فرهنگی وجود دارد. برای مثال در بعضی کشورهای آسیایی مثل تایوان شیوع اختلال وحشت زدگی بسیار پایین است  و علت آن احتمالا استیگمای ( ننگ ، برچسب خوردن ) مربوط به اعتراف یا اعلام اختلالات روانی است.

در بعضی جوامع و فرهنگ ها اختلال وحشت زدگی  به صورت سمپتوم های بسیار متفاوت نشان داده میشود مثلا پاراستسیاس( paresthesias )  احساس بی حس شدن یا سوزن سوزن شدن بدن ، در سیاهپوستان آمریکایی و احساس سرگیجه در زرد پوستان فراوانی بیشتری دارد.

 

منبع :  کتاب آسیب شناسی روانی تالیف دکتر مهدی گنجی